Verhalen overal
Mariska Litjes is een enthousiaste vrouw met grote interesses op allerlei gebied. Verhalen vertellen is haar grote passie, daarin heeft ze veel ervaring en mooie opleidingen afgerond. Kinderen en het verhaal van God en mensen, dáár gaat ze voor. Mariska woont in het mooie Apeldoorn, waar ze werkte als diëtiste én ze was als vrijwilliger werkzaam in de drie Ranken, een oecumenische geloofsgemeenschap. Daar werd haar wens geboren theologie te studeren, aan Fontys Hogeschool. Onderwijl nog betrokken bij de PKN, breidde haar werkzaamheden zich uit. Als projectmedewerker kreeg ze de kans om kinderwerk op te zetten in de Emmaüsparochie. Ze besloot zich definitief als theoloog bezig te houden met kinderen en jongeren, niet alleen binnen de kerkmuren maar ook daarbuiten. Ze maakte de stap naar de scholen, was een heel aantal jaren GVO-vakleerkracht op openbare basisscholen, en ontwikkelde een project om vanuit de parochie met Godly Play de scholen te bereiken. Godly Play leek haar de ultieme aanvulling op het bestaande identiteitsonderwijs.
Hoe kwam je bij Godly Play terecht Mariska?
Als jongerenwerker heeft Mariska contact met Cora Krispijn van de toenmalige organisatie ABRI (centrum voor bijbel en cultuur van de PKN Apeldoorn). Zij brengt Mariska in contact met Godly Play en ze begint met de basisverteltraining. ‘Op de eerste dag van de cursus was ik bepaald niet enthousiast’. Mariska vroeg zich af ‘Is dat Godly Play wel wat voor mij?’ Ze vond het eigenaardig dat je tijdens je verhaal geen contact maakt met de kinderen. En ze vroeg zich af of het uit het hoofd leren van het verhaal wel werkt. Maar op de tweede dag merkte ze hoe relaxed het was. En werd ze als het ware de verhalen ingezogen. Op de derde dag dacht ze: misschien is het wel heel leuk. En nu is ze een ware advocaat voor Godly Play.
Godly Play uit de kerk naar de scholen
Eerst zette Mariska Godly Play vooral in binnen de Emmaüsparochie. Ze raakte nauw betrokken bij de creatieve Bijbelvertelplek ‘de Verwondering’ die door Cora gestart was als pioniersplek van de landelijke PKN. Nog steeds werkt Mariska daar. Maar al snel ontstond het plan om Godly Play als aanvulling op het identiteitsonderwijs op de katholieke scholen te brengen. Mariska schreef een projectplan. Zowel het vicariaat Arnhem en Paul de Gruyterstichting waren positief en verleenden subsidie. Bij de uitvoering van haar plan vertelde Mariska eerst Godly Play verhalen in het team. Leerkrachten raakten enthousiast. Iedereen was verbaasd over de kracht van deze vertelmethode.
Gaandeweg kwam de mond op mond reclame op gang en het project ging groeien. Directeuren en leerkrachten waren onder de indruk en werden de ambassadeurs voor Godly Play. Nu vijf jaar later, als jongerenwerker en Godly Play verhalenverteller op zo’n 20 katholieke basisscholen van de Veluwse onderwijsgroep en de scholen van SKBG in Apeldoorn en omstreken, heeft Mariska een zending van de bisschop gekregen voor dit werk. Ze zijn allemaal heel enthousiast over Godly Play als catechetische methode.
Nu het vertelproject zo groot geworden is kan Mariska het werk niet meer alleen kan dragen. Zij doet dit nu samen met Agnes de Haan, een andere getrainde Godly Play verhalenverteller.
Wat brengt Godly Play het katholiek onderwijs?
Volgens Mariska is er binnen katholieke scholenstichtingen veel behoefte aan een goede invulling op het gebied van godsdienst en levensbeschouwing. Belangrijke componenten in de katholieke school zijn kwaliteit, professionaliteit en idealisme met aandacht voor de menselijkheid in de opvoeding met het oog op persoonsvorming. Traditie – pluraliteit – openheid – meerzijdigheid zijn woorden die daar in het katholiek onderwijs bij passen. Maar wat nu als er niet zoveel kennis meer is van de eigen traditie en geen taal voor eigen geleefde spiritualiteit? Veel leerkrachten in het katholieke onderwijs hebben zelf niet meer zo veel met het geloof. Zij vinden het in de praktijk vaak lastig om vorm te geven aan dit vak, zelfs met de bestaande methoden die er voor handen is. Godly Play is dan een goed concept. Alle vier de elementen zijn aanwezig: traditie – pluraliteit – openheid – meerzijdigheid met alle ruimte en tijd voor begeleiding van de ontwikkeling van spiritualiteit en persoonsvorming. Godly Play in de klas biedt een manier van werken rondom het christelijk geloof die past binnen een afgebakende tijd met getrainde mensen die goed passen binnen de kwaliteitseisen van het katholiek onderwijs en de leerlingen die hier naar school gaan. ‘Hoeveel tijd kost dat dan?’ Dat is het mooie van Godly Play:
Je hebt de tijd. Anderhalf uur, dat is wat een standaard Godly Play sessie ongeveer vraagt: dan beklijft er zoveel meer dan met vijf minuten elke dag.
En vergeet de kracht niet van de manier van vertellen, de concentratie, de stilte, de binnenkomst, de beelden en verbeelding, het ‘in je eigen bubbel’ mogen nadenken, de verwondering en vooral ook het ‘Ja, ik ben klaar voor het verhaal’ van de deelnemers.
En nu even praktisch: hoe ziet Godly Play op deze scholen eruit?
Godly Play op scholen vorm geven, maakt dat je ook moet nadenken over hoe je Godly Play inpast in het schema van een schoolklas. Mariska maakt hierin heel bewust keuzes, waarbij ze zo dicht mogelijk blijft bij de bedoeling van Godly Play. De tijd op een school is altijd wat korter, met meerdere schoolklassen die achter elkaar het verhaal willen beleven. Dat betekent geen koekje tijdens de afrondende fase van vieren. Maar wel met tijd en aandacht voor ieder kind. Ze sluiten samen af en wie wil mag delen hoe ze in de verwerkingsfase bezig is geweest, wat ze hebben bedacht of gemaakt. Daarna sluit Mariska af met ‘wat fijn om zo samen te delen.’
Het leuke van Godly Play verhalen vertellen op scholen, is dat het elke keer weer anders is. Soms merk, zie of hoor je als verhalenverteller heel goed wat dit verhaal teweeg brengt bij de kinderen en een andere keer een beetje minder, dan is het voor jou als verteller niet direct zichtbaar wat er in de binnenwereld van de kinderen gebeurd. De kinderen, de dynamiek in de groep, de leerkrachten; alles heeft natuurlijk invloed. Maar het mooiste aan dit werk is kinderen weer taal van het geloof aan te kunnen bieden. Kinderen hebben al wel wat taal, maar niet meer zoals dat ooit was.
Godly Play is ruimte bieden
‘Eigenlijk,’ zegt Mariska, ‘doe ik niets. Ik geef alleen de ruimte. Ruimte aan de kinderen om na te denken in een veilige setting, waar wat je denkt niet het stempel goed of fout krijgt. En daar ontstaan de mooiste dingen.’